Przeciążenie informacyjne – jak rozpoznać i przeciwdziałać?

jak radzić sobie z natłokiem informacji

W 24-godzinnym trybie napływania różnymi kanałami nowych informacji, większość generowanej treści nie jest czytana, ale skanowana. Z badań wynika, że ludzie chcą poznawać nowe trendy, ale zamiast zawiłych informacji preferują zwięzły komunikat. Czym jest przeciążenie informacyjne i jak sobie z nim poradzić – o tym już za moment.

Czym jest przeciążenie informacyjne

Przeciążenie informacyjne (z ang. information overload) to inaczej lawinowy przyrost treści, którymi użytkownik może poczuć się przytłoczony. Przeglądając strony internetowe, można dojść do wniosku, że każdą z nich można przewinąć w dół. Praktycznie przy każdym artykule, który czytamy znajduje się link. Klikając w niego możemy się dowiedzieć więcej na dany temat, zostać subskrybentem danej strony i być zawsze na bieżąco z nowościami, reklamami itd. Gdyby się nad tym dłużej zastanowić to okazałoby się, że można spędzić cały dzień na klikaniu w pojawiające się linki i praktycznie nigdy nie dotrzeć do końca. To wszystko sprawia, że nasz umysł jest przeciążony. Aby móc poradzić sobie z natłokiem danych, musimy więc znaleźć sposób na uporządkowanie treści.

Badania na temat przytłoczenia informacyjnego

Temat wpływu informacji na nasze życie jest poruszany na całym świecie. Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego śpimy średnio 7 godzin dziennie. Oznacza to, że aż 17 godzin na dobę spędzamy na jawnym otrzymywaniu informacji. Treść dociera do nas różnymi kanałami: jako artykuł, poprzez media społecznościowe, newsletter, na telefony komórkowe i pocztą mailową.

Zgodnie z badaniami, które na łamach swojej strony internetowej przytacza Lifehacker, aktywny użytkownik internetu poświęca:

przeciążenie informacyjne

Naukowcy obliczyli ponadto, że ilość informacji, które są przekazywane odbiorcy każdego dnia jest równa 54000 słów, co odpowiada długości średniej noweli oraz 443 minut wideo (tyle samo czasu ile zajęłoby obejrzenie czterech filmów „Star Wars”).

Na podstawie ilości linków, które użytkownicy internetu odbierają codziennie wprowadzono rozróżnienie na trzy grupy osób:

Skutki przeciążenia informacyjnego

Nadmiar informacji w pracy znacząco wpływa na nasze samopoczucie i produktywność. Zdaniem naukowców i psychologów sprzyja również niekorzystnym zjawiskom życia zawodowego.

Jedna z nich znana jest jako ,,cecha deficytu uwagi”. Gdy do naszych uszu i zmysłów dochodzą informacje pochodzące z komputerów, smartfonów i innych urządzeń elektronicznych to zazwyczaj jesteśmy zestresowani i nie możemy przetworzyć informacji tak szybko, jak to jest od nas wymagane.

Linda Stone, wieloletni członek zarządu Apple i Microsoft, nazywa z kolei tę cechę ,,nieustanną uwagą częściową" – (continuos partial attention). Jej zdaniem ta cecha jest charakterystyczna dla stanu psychicznego dzisiejszych pracowników wiedzy, którzy starają się przynajmniej częściowo utrzymać uwagę na wszystkim. Ciągłe bycie w pogotowiu generuje stres, a w efekcie skutkuje spadkiem kreatywności i poczuciem niespełnienia.

Wielu pracowników, by podołać ilości obowiązków, które spoczywają na ich barkach próbują wykonywać wiele czynności jednocześnie. Piszą maile rozmawiając przez telefon, czy też co kilkanaście minut przełączają się między zadaniami, by pozostać na bieżąco z kilkoma projektami równocześnie. Niestety wielozadaniowość, jak dowodzą badania znacznie zmniejsza wydajność. Kiedy robimy wiele rzeczy na raz nasza produktywność spada, ponieważ poświęcamy bardzo dużo energii na przełączanie się między zadaniami.

Z badań wynika ponadto że człowiek potrzebuje oszałamiającej ilości czasu, by powrócić do zadania, które rozpoczął przed przerwą, mianowicie aż 25 minut! Przełączanie się między zadaniami może nas więc kosztować aż 40% produktywności, zwłaszcza, gdy jedno zadanie wymaga krytycznego myślenia.

Ciekawy raport na temat współczesnych wyzwań życia zawodowego, ilości czasu spędzanego przez przeciętnego użytkownika sieci w internernecie i kształcenia zawodowego znajdziecie tutaj.

Jak rozwiązać problem przeciążenia informacyjnego

Przeciążenie informacyjne staje się problemem, który zatacza coraz szersze kręgi. Z tego powodu naukowcy zaczynają zastanawiać się nad tym jak przeciwdziałać temu zjawisku. Jak nie utonąć w potoku informacji? Częściowo problem rozwiązują skuteczne filtry antyspamowe i oprogramowanie, które w sposób automatyczny sortuje wiadomości e-mail.


Z szumem informacyjnym poradziłem sobie dość szybko, odpowiednie filtry w programach pocztowych, plus zrezygnowanie z większości kanałów social media sprawiło, że mogę się skupić na tym, co istotne.

Piotr Peszko, specjalista szkoleń e-learning, praktyk nowoczesnej edukacji


W przeciwdziałaniu skutkom przeciążenia informacyjnego kluczowe znaczenie odgrywa sprawne zarządzanie swoim czasem.

Jeśli w swojej pracy zajmujesz się udzielaniem odpowiedzi na zapytania mailowe, określ ile czasu poświęcisz na wykonanie tego zadania w ciągu dnia. Nie odbieraj każdego połączenia. W przeciwnym razie zabraknie Ci czasu na sprawy najistotniejsze, a realizacja konkretnego zadania będzie trwała nie dwie czy trzy godziny, ale pięć.

O tym jak poradziła sobie z przeciążeniem informacyjnym opowiada pisarka Sarah Von Bargeb. Aby móc w pełni skupić się na ważnym projekcie kliknęła w swoim czytniku RSS: ,,Oznacz wszystkie jako przeczytane”. Dzięki tymczasowej rezygnacji z odbierania informacji jej produktywność wzrosła, a zadania, które były przeznaczone do realizacji udało się doprowadzić do końca tak szybko jak nigdy wcześniej.


Kiedy przestawiasz się na tworzenie to czytanie tych wszystkich wspaniałych artykułów i super pomocnych tutoriali nie pomaga zbliżyć się do celu. W rzeczywistości one rozpraszają i mylą. I dlatego podjęłam decyzję o tym, że będę chronić swoją produktywność i skupienie. Wtedy kładę przysłowiowe klapki na oczach i skupiam się na realizowanym działaniu. Niewiedza wytwarza przestrzeń, w której mogę tworzyć swoje najlepsze prace. Moja energia psychiczna zostaje uwolniona i mam umysł otwarty na nowe, ciekawe projekty. Skupiam się tylko na jednej, góra dwóch rzeczach.

Sarah Von Bargeb


Chwila oddechu jest potrzebna wszystkim

W życiu każdego z nas, zarówno prywatnym jak i zawodowym jest czas, kiedy szukamy inspiracji i czas, kiedy potrzebujemy chwili spokoju, zatrzymania. Zobacz na jakim etapie Ty teraz jesteś. Jeśli wyłączysz się na chwilę nic się nie stanie. Internet wciąż będzie istniał. Weź sobie urlop od nowych informacji. Wtedy wejdziesz w stan błogiej ignorancji. Korzystaj z takich nowoczesnych narzędzi jak Pocket, Evernote, Pinterest, Google i usuwaj z pamięci wszystko to, czego nie chcesz już czytać czy przeglądać po raz drugi. Świadomość, że mamy w skrzynce nieprzeczytane wiadomości w pewien sposób wywiera na nas presję. Sprawia, że czujemy się źle. Lepiej to przerwać. Czasem dla własnego zdrowia zarówno fizycznego jak i psychicznego warto po prostu odpuścić i nie starać się dowiedzieć wszystkiego.

Źródło: ebook: "Jak radzić sobie ze zmianą w cyfrowym świecie", 99u.com., lifehacker.com