W dobie niżu demograficznego i tendencji opartej raczej na zamykaniu starych aniżeli otwieraniu nowych placówek edukacyjnych na wielu nauczycieli padł blady strach. Czy dzisiejsze realia zapewnią stabilność zatrudnienia? Czy coraz mniejsza liczba uczniów nie doprowadzi do redukcji etatów, a nawet likwidacji całej szkoły? Współczesny nauczyciel nie może osiąść na laurach. Powinien cały czas się dokształcać. Nie tylko z powodu nie do końca sprzyjających mu czasów. Także dlatego, że współczesna szkoła jest zupełnie inna od tej znanej przed kilkunastoma laty i... cały czas się zmienia.
Obowiązek dokształcania się nauczycieli - aspekt prawny. Pytania i odpowiedzi
- Czy dyrektor może zmusić nauczyciela do podjęcia dokształcania?
Z prawnego punktu widzenia, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 listopada 2000 r. (DzU z 2000 r. nr 98, poz. 1066, z późn. zm.), dyrektor nie ma obowiązku nakłaniania pracownika do rozwoju zawodowego. Jednak w interesie samego nauczyciela jest samodoskonalenie, które stanowi jeden z ważniejszych warunków awansu.
- Czy dyrektor ma prawo skierować nauczyciela na kurs, szkolenie czy warsztaty w godzinach jego pracy?
Zgodnie z art. 42 ust. 2 pkt. 3 Karty Nauczyciela, dyrektor ma obowiązek umożliwienia pracownikowi podnoszenia kwalifikacji. Z kolei nauczyciel ma ustawowy obowiązek przygotowywania się do zajęć, samokształcenia i doskonalenia zawodowego, który powinien być realizowany w ramach jego czasu pracy.
- Czy dyrektor może wysłać nauczyciela na kursy doskonalenia zawodowego poza granice Polski?
Na mocy Zarządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 listopada 1992 r. (Dz. U. z 1992 r. Nr 37, poz. 275), nauczyciele mogą uzyskać skierowanie za granicę w celu doskonalenia zawodowego za zgodą zatrudniających ich zakładów pracy. Oznacza to, że ostateczną decyzję w sprawie wyjazdu nauczyciela za granicę podejmuje dyrektor danej placówki.
- Kto zajmie się uczniami podczas nieobecności nauczyciela przebywającego na szkoleniu?
W takiej sytuacji, dyrektor ma obowiązek zorganizować doraźne zastępstwo. Dodatkowe godziny zajęć dydaktycznych wykonywane przez innego nauczyciela są płatne.
Zalety płynące z dokształcania się nauczycieli:
- wyższy poziom kompetencji - lepsze kwalifikacje, również te z zakresu komunikacji i umiejętności przekazywania informacji o świecie mają bezpośredni wpływ na poziom wiedzy uczniów;
- rozwój osobisty - z samodoskonaleniem wiąże się większe poczucie własnej wartości i satysfakcja życiowa; tylko szczęśliwy i spełniony nauczyciel może być dobrym mentorem dla ucznia; dzięki szkoleniu, nauczyciel ma większą świadomość swoich atutów, ale też słabszych stron, nad którymi powinien jeszcze popracować;
- awans zawodowy - wiąże się nie tylko z gratyfikacją finansową, ale również poczuciem docenienia;
- mniejszy poziom frustracji - korzyści płynące z dokształcania, zarówno te finansowe, jak i pozamaterialne, pozwalają lepiej znosić trudy zawodu;
- integracja z innymi nauczycielami - pewność, że innych pedagogów dotykają podobne problemy z młodzieżą oddala poczucie bezradności i osamotnienia.
W trosce o jak najlepsze kompetencje nauczycieli, Ośrodek Rozwoju Kompetencji Edukacyjnych (ORKE) przygotował szereg atrakcyjnych kursów doskonalenia zawodowego. Warto się z nimi zapoznać.
Zakres szkoleń dla nauczycieli:
- Metodyka - nauczyciele uczą się innowacyjnych metod pracy z uczniami; spośród szerokiej gamy tematycznej szkoleń z tego działu, warto wymienić kilka z nich:
"Kreatywne zabawy dla przedszkolaków"
Szkolenie daje korzyści w postaci:
- nauki planowania twórczych zajęć ruchowych dla przedszkolaków;
- umiejętnego stymulowania wyobraźni dziecka;
- planowania i realizacji zajęć plastycznych z zastosowaniem typowych i nietypowych materiałów;
- dzielenia się wiedzą i umiejętnościami z przedszkolakami.
"Liczę na matematykę - jak rozwijać potencjał ucznia w zakresie uczenia się matematyki?"
Podczas szkolenia nauczyciel uczy się:
- rozpoznawać gotowość ucznia do przyswojenia matematyki;
- tworzyć sytuacje edukacyjne, sprzyjające rozwojowi rozumowania matematycznego uczniów;
- planowania i organizowania zajęć edukacyjnych rozwijających potencjał matematyczny.
"Jak pomóc uczniom poczuć niezwykłą moc zwykłego czytania? Edukacja czytelnicza dzieci w wieku wczesnoszkolnym"
Podczas szkolenia, nauczyciel uczy się, jak:
- wypracować strategię motywowania podopiecznych do czytania;
- rozwijać kompetencje czytelnicze uczniów;
- doskonalić umiejętności czytania wśród przedszkolaków.
Szkolenie składa się z 3 modułów.
Pierwszy, nazwany "Czytam bo lubię czytanie", stawia nauczycieli w sytuacji symulowanej lekcji. Pedagodzy poznają w ten sposób skuteczne strategie angażowania uczniów w naukę czytania.
Drugi z modułów - "Czytam, bo chcę się dowiedzieć" uczy, w jaki sposób wychowawcy powinni dostosowywać lektury do etapu rozwojowego przedszkolaków.
Trzeci moduł o nazwie "Żeby książka przyciągała jak magnes" zachęca nauczycieli do sięgania po różne teksty kultury w celu przekonania dzieci do czytania. Skuteczne są w tym celu na przykład pokazy fragmentów filmów.
- Dydaktyka - kursy z tego zakresu uczą, w jaki sposób pracować z uczniem mającym kłopoty z nauką, a także jak kształtować w podopiecznych umiejętności uczenia się;
- 3. Rozwój osobisty - nauczyciel zyskuje większą świadomość swoich emocji w kontakcie z uczniem;
- Prawo - szkolenia dotyczące prawnej odpowiedzialności nauczyciela;
- Wychowanie - kursy z tego działu podpowiadają, jak ułożyć współpracę nauczyciela z trudnym rodzicem;
- Technologie informacyjno-komunikacyjne - dostarczają praktycznych wskazówek na temat zasad pracy z nowoczesnymi technologiami podczas lekcji; uczą również, po jakie użyteczne programy i aplikacje warto sięgać w trakcie planowania i prowadzenia zajęć z uczniami;
- Diagnoza i ocenianie - kursy obejmujące swoją tematyką różne aspekty oceniania;
- Inne - podczas szkoleń podejmowane są kwestie dotyczące awansu zawodowego nauczycieli na różnym stopniu ich kariery.
Każdemu nauczycielowi, który rozważa udział w szkoleniu niech przyświeca myśl Jana Zamoyskiego: "Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie… ". Szeroki wybór szkoleń dla nauczycieli można znaleźć, wchodząc na stronę orke.pl.
