Uczenie się w Europie

Powszechnie uznaje się, że możliwości wzrostu gospodarczego Europy są bezpośrednio związane z poziomem wiedzy i przedsiębiorczości pracowników. Od „pracowników wiedzy przyszłości” oczekuje się, że posiądą wysoki poziom ogólnego i specjalistycznego wykształcenia. Umiejętność dostosowania się do zmian poprzez uczenie się przez całe życie umożliwi im zdobycie i utrzymanie różnych rodzajów pracy i poprawi ich pozycję w społeczeństwie. Kształcenie ustawiczne, czyli lifelong learning jest często postrzegane jako klucz do konkurencyjnej gospodarki i społecznej spójności.

Uczenie się przez całe życie

Nauka przez całe życie nie ogranicza się do konkretnego miejsca, np. szkoły. Łatwość przekraczania granic i różnorodność programów edukacyjnych w Unii Europejskiej umożliwia ciągłe zdobywanie wiedzy o innych kulturach i językach. Uczenie się przez całe życie to nie tylko wyraz aktywnego podejścia do rozwoju osobistego, ale też czynnik zwiększający konkurencyjność na rynku pracy.

W celu zbadania sposobu przejścia od studiów wyższych do pracy zawodowej przeprowadzono wśród polskich i szwedzkich studentów i absolwentów niezwykle interesujące studium porównawcze. Wykazało ono różnice nie tylko w nauczaniu, ale również wykryło, jak uniwersytety przygotowywały studentów do wejścia na globalny rynek pracy. Przede wszystkim polscy respondenci mieli tendencję do postrzegania nauki i pracy jako dwóch oddzielnych dziedzin i okresów. Prawie wszyscy absolwenci wkroczyli na rynek pracy w innych zawodach, niż wyuczone. Większość polskich absolwentów nie patrzyła na swoje studia przez pryzmat przyszłej pracy. Szwedzcy respondenci rozpoznawali na ogół przejście od studiów do pracy zawodowej w świetle idei lifelong learning. W odróżnieniu od polskich respondentów postrzegali oni edukację jako posiadającą ścisły związek z ich przyszłą pracą. To badanie pokazuje, jak wielkie są różnice w przygotowaniu młodych ludzi do stawienia czoła światowej konkurencji między zaledwie dwoma europejskimi krajami i uczelniami.

Studia za granicą

Poniższy wykres obrazuje liczbę polskich studentów, którzy w poszczególnych latach akademickich, w ramach projektu Erasmus wyjechali na stypendium za granicę. Przede wszystkim łatwo zauważyć, iż liczba uczestników programu z każdym rokiem wzrasta.

Unia Europejska wspiera międzyinstytucjonalną wymianę osób, a więc też dystrybucję ich wiedzy i doświadczenia, co stanowi nieocenioną korzyść w rozwoju międzynarodowego wymiaru kształcenia. W 1995 r., na bazie poprzedniej generacji programów wspierających współpracę europejską, wystartował Socrates. Jego celem jest wzmocnienie europejskiego wymiaru edukacji na wszystkich poziomach kształcenia oraz przyczynienie się do budowania społeczeństwa wiedzy. W skład programu wchodzą różne moduły skierowane na różne problemy i potrzeby kształcenia. Jeden z nich – Erasmus – został skierowany do młodzieży akademickiej, oferując odbycie części studiów w jednym z krajów członkowskich UE. Edukacyjny pobyt za granicą to doskonała okazja do sprawdzenia siebie w nowych warunkach, do zdobycia osobistych doświadczeń i wiedzy na temat innych kultur, różnorodności językowej i wyznaniowej, a także zachęta do rozwijania tolerancji. To również szansa przekonania się, że studia można zacząć w różnym wieku, a studia magisterskie uzupełniające często stwarzają możliwość dalszego rozwoju osobom z kilku- czy kilkunastoletnim doświadczeniem zawodowym.

Globalizacja i konkurencyjność

Globalizacja tworzy ogromny popyt na konkurencyjność szkół wyższych. W związku z tym kursy akademickie muszą spełnić oczekiwania szybko rozwijających się rynków, zarówno na poziomie krajowym jak i międzynarodowym. Studenci są postrzegani jako konsumenci usług edukacyjnych, co powinno zachęcać uniwersytety do przedsiębiorczości w dostosowywaniu treści i możliwości uczenia się do szerokiego grona odbiorców z różnych krajów. Idea lifelong learning - Uczenie się przez całe życie choć rozumiane różnie w europejskich krajach jest kluczem do rozwoju i podnoszenia konkurencyjności jednostki na rynku krajowym i globalnym.